Ήταν τελικά ο Σωκράτης Γκιόλιας ένας από εμάς;

Μία απάντηση στο πολυσυζητημένο κείμενο της Ρίκας Βαγιάνη στο Protagon.gr

της Εύης Κυρατζή

"Πολύς λόγος έγινε στη δημοσιογραφική μας οικογένεια για το αν ο Σωκράτης Γκιόλιας ήταν ένας από … εμάς. Αρκετοί τον υπερασπίστηκαν και του έπλεξαν το εγκώμιο γιατί το πίστευαν. Άλλοι το έκαναν γιατί ένας δολοφονημένος δημοσιογράφος ηρωποιείται και έτσι εξιλεώνει τους «αμαρτωλούς» , σε μία εποχή που η δημοσιογραφία βάλλεται τόσο. Άλλοι κράτησαν αποστάσεις και κάποιοι... έβγαλαν δηλητήριο…

Δεν γνώριζα , παρά ελάχιστα, τον εκλιπόντα. Αρχισυντάκτης του Μ.Τριανταφυλλόπουλου τότε, μου φάνηκε βιαστικός, αγχωμένος και οξύς. Ένας νέος ρεπόρτερ , παρορμητικός, με ένα ύφος «όλα τα σφάζω , όλα τα μαχαιρώνω». Ως «κλασσική δημοσιογράφος εφημερίδας» - αν και παράλληλα δούλεψα σε όλα τα μέσα - έφυγα με αντιφατικές εντυπώσεις γι αυτά τα νέα επηρμένα παιδιά που δουλεύουν στην τηλεόραση, πλην όμως βαθειά μέσα μου με ζήλεια, για το έντονο πάθος του ανήσυχου επαναστάτη που διέκρινα. Ακούγοντας τον πρόσφατα στο ραδιόφωνο να «σφάζει και να μαχαιρώνει», έπιασα τον εαυτό μου να λέει «ρίχτους», κάνε ό,τι δεν τολμήσαμε να κάνουμε εμείς, εγώ.

Είμαι δημοσιογράφος της «παλιάς σχολής» και διάβασα αυτό το διήμερο πονήματα συναδέλφων, που βρήκαν τη χρυσή ευκαιρία και έσπευσαν να σύρουν τα εξ αμάξης κατά των blogs, σε εφημερίδες και διαδίκτυο. Επί 30 συναπτά έτη εργάστηκα κυρίως σε εφημερίδα, οικονομική και ανήκουσα σε παραδοσιακό εκδότη. Δεν μου έβαλε κανείς το πιστόλι στον κρόταφο, αλλά γνώριζα τα όρια της δημοσιογραφικής μου ελευθερίας …

Επομένως, «αγύριστο κεφάλι» δεν είμαι στους νέους τρόπους ενημέρωσης ούτε έχω συμπλέγματα με τα blogs. Γι αυτό, εξάλλου, επέλεξα κι εγώ να είμαι blogger ! Έκλεισα τον φάκελο αυτής της δημοσιογραφίας που μέχρι πρότινος ασκούσα, γιατί προτίμησα να υλοποιήσω το όραμα μου, να υπερασπίσω τα δικαιώματα των ζώων, με τις γνώσεις και την πείρα που απέκτησα , πλην όμως Ελεύθερα, Ασυμβίβαστα, χωρίς αφεντικά στο κεφάλι μου και κυρίως μακριά από όλα τα σαρκοβόρα αρπακτικά των media και του «συστήματος». Του συστήματος, που έχει έντεχνα εκθρέψει φανατικούς πολέμιους της επανάστασης των blogs, όπως είχε εκθρέψει πολέμιους της επανάστασης των ηλεκτρονικών μέσων, πριν από 20 περίπου χρόνια. Θυμάστε; 

Μόνο που το σύστημα, αυτά τα 20 χρόνια, δημιούργησε εκδότες που μόνο εκδότες δεν είναι πλέον και ραδιοτηλεοπτικά μέσα που στην πλειονότητα τους λειτουργούν παράνομα, σε συχνότητες δίχως άδεια… Παρά ταύτα, ενημερώνουν την κοινή γνώμη, την ποδηγετούν, διαμορφώνουν απόψεις, αποκαλύπτουν κατά το δοκούν, ανεβοκατεβάζουν επιχειρηματίες και πολιτικούς, παραθυρώνουν η εκπαραθυρώνουν δημόσια πρόσωπα ανάλογα με τις όποιες άνωθεν εντολές … Ως εκ τούτου και όπως οφείλει μια καθωσπρέπει κοινωνία, σεβόμαστε και αναγνωρίζουμε τους σοβαρούς, έγκυρους και διάσημους δημοσιογράφους, υπαλλήλους αυτού του συστήματος. 

Οποία ειρωνεία δε , καθώς όλοι οι παράγοντες της συμβατής ενημέρωσης ξεκοκαλίζουν τα blogs καθημερινά , για να δουν τις ειδήσεις που «παίζουν», ενώ πολλά δημόσια πρόσωπα «στριμώχνονται» για να δώσουν αρθράκια τους στα πιο δημοφιλή από αυτά.

Οι πολέμιοι δημοσιογράφοι, όπως και οι πολέμιοι πολιτικοί μας, ρίχνουν κρυφές ζηλόφθονες ματιές στη νέα μορφή ενημέρωσης, που είναι πιο ελεύθερη και πιο ασυμβίβαστη από αυτή που εμείς ασκούσαμε ή ασκούμε. Και αφού σερφάρουν σε όλες τις ειδήσεις των blogs, επιδίδονται στη συνέχεια χαιρέκακα στην κριτική τους, ξορκίζοντας το κακό… 

Είμαι υπέρμαχος της δημοσιογραφίας με ονοματεπώνυμο και αυτήν ασκούσα και ασκώ. Είμαι υπέρ της δημοσιοποίησης και κατά της απόκρυψης ειδήσεων. Σαφώς, είμαι κατά των αστήρικτων στοχευμένων καταγγελιών, ανώνυμων ή επώνυμων σε οποιοδήποτε μέσο ενημέρωσης. Γιατί αυτό δεν γίνεται μόνο στα blogs. Το ζητούμενο είναι , αλλοίμονο, η ελευθερία στη δημοσιογραφία αλλά είναι και η προστασία των πολιτών.

Πόσο υποκριτική μου φαίνεται, ωστόσο , η αντίδραση κάποιων «ορκισμένων εχθρών» της επανάστασης των blogs στο θέμα της «ανωνυμία» τους , όταν τόσες και τόσες ανώνυμες στήλες κοσμούσαν τις σοβαρές επίσημες εφημερίδες μας , χρόνια τώρα, ή ακόμη και με ψευδώνυμα. Πόσα και πόσα ανυπόγραφα άρθρα και πόσες ανυπόγραφες καταγγελίες δεν έχουμε διαβάσει στα παραδοσιακά εκδοτικά μαγαζιά; Λες και μόλις ανακαλύψαμε την Αμερική… θα μου πεις υπάρχει ο διευθυντής και ο εκδότης. Και στα blogs όμως υπάρχουν οι διαχειριστές , που εμείς τουλάχιστον μεταξύ τους γνωρίζουμε. Ας μην κοροϊδευόμαστε. Και ας μην παραβλέπουμε το σημαντικότερο : ότι υπάρχει η ελευθερία να απαντήσει και να αρθρογραφήσει ο καθένας , χωρίς φίλτρα, περικοπές και μοντάζ ! 

Πόσες φορές θέλησαν δημοσιογράφοι να βγάλουν μια είδηση, μία αποκάλυψη, μία άποψη και δεν μπορούσαν υπό το φόβο της απόλυσης; Πόσοι δημοσιογράφοι γράφουν πιο αβίαστα στα blogs, επώνυμα ή ανώνυμα και πόσοι δίνουν ειδήσεις στους φίλους τους bloggers, γιατί οι ίδιοι δεν μπορούν να τις δώσουν στα μέσα που εργάζονται; Πόσες ειδήσεις βγήκαν στα blogs προκαλώντας αντιδράσεις και στην πορεία έγιναν αναγκαστικά ειδήσεις στα ΜΜΕ; Πόσες φορές τα δελτία ειδήσεων και οι δημοσιογραφικές εκπομπές αναφέρονται στα blogs, ως ορμητήριο έρευνας ή συζήτησης; Αυτό θα πρέπει να μας προβληματίσει όλους. Η μάλλον αυτό είναι που φοβίζει…

Δεν μπορώ να γνωρίζω αν η δολοφονία του Σωκράτη Γκιόλια είχε κάποια σχέση με το blog που πιθανότατα συνεργαζόταν, το troktiko , ή αν υπήρχε άλλος λόγος ή θέμα για να τον «καθαρίσουν» έτσι άνανδρα. Το troktiko είχε αρκετά τρωτά σημεία για να διαφωνήσει κανείς , όπως άλλωστε έχουν και άλλα «τρωκτικά» media, έντυπα και ηλεκτρονικά, σε άλλο επίπεδο, σε άλλη διάσταση, αλλά πάντως έχουν. 

Εκτιμώ εν κατακλείδι ότι η απώλεια μιας δυνατής και ασυμβίβαστης δημοσιογραφικής φωνής, με συμφωνούντες και διαφωνούντες, συνιστά μεγάλη απώλεια για τη Δημοσιογραφία και τη Δημοκρατία.

Επιπλέον, εκτιμώ ότι οι διαφωνίες των πολέμιων δημοσιογράφων κατά των bloggers δεν πρέπει να λύνονται με «χολή» , πολλώ μάλλον μετά από μία τόσο άνανδρη και στυγερή δολοφονία. Το δηλητήριο που εκτοξεύεται κατά νεκρού συναδέλφου μας, πονάει το ίδιο με τη σφαίρα του δολοφόνου.

«Θα ξεράσω με την αγιοποίηση του», έγραψε δημοσιογράφος της κρατικής τηλεόρασης σε άρθρο της στο διαδίκτυο, λίγη ώρα πριν καν κηδευτεί ένας συνάδελφος της που δολοφονήθηκε άγρια. Το … εντάξει «ήταν ένας από εμάς» - με κάποια παραχώρηση θαρρώ - δεν καθαγιάζει τον τρόπο που, κατά την ταπεινή μου άποψη, τον «πυροβόλησε» μετά θάνατον. Σκληρή και άδικη ήταν η κριτική της. Πολλά πικρόχολα σχόλια ακούγονται επίσης και σε δημοσιογραφικά «πηγαδάκια». 

Ωστόσο, κάποιοι από εμάς που έτσι αβασάνιστα κρίνουμε επί παντός του επιστητού, κάποιοι από εμάς που κάπως «έσπρωξαν» πατεράδες και θείοι και λοιποί φίλοι, κολλητοί και συγγενείς στα λαμπερά ή ολιγότερο λαμπερά και συμβατά μέσα ενημέρωσης, ουδεμία σχέση έχουμε με ορισμένους παλαιότερους και νεώτερους δημοσιογράφους - όχι φυσικά τους βολεμένους που πάντα θα υπάρχουν - εκείνους τους γνήσιους βιοπαλαιστές που ξεκίνησαν μόνοι τους χωρίς μοχλούς στήριξης, κάποιους «ακραίους επαναστάτες», μερικούς ασυμβίβαστους παλικαράδες που προκαλούν, με το ρεπορτάζ του δρόμου και όχι του γραφείου, με τα οράματα και την ανάγκη ελεύθερης έκφρασης ενάντια στη σαπίλα και την υποκρισία της εποχής μας.

Όπως η κοινωνία μας έπιασε πάτο, έτσι και η δημοσιογραφία έπιασε πάτο, είτε θέλουμε να το παραδεχτούμε είτε εθελοτυφλούμε. «Η δημοσιογραφία έχει δυστυχώς πεθάνει» , μου είπε πριν 2 χρόνια καλός μου φίλος, παλαιότερος γνωστός, και ιδιαίτερα έντιμος δημοσιογράφος και φοβάμαι ότι είχε δίκιο… Η δημοσιογραφία, λοιπόν, βρήκε χώρο στο διαδίκτυο και διοχετεύτηκε η ορμή της στα blogs. Με λάθος τρόπο ; Άλλοτε ναι άλλοτε όχι. Αυτό να το δούμε , να το ισορροπήσουμε και να βοηθήσουμε να μην γίνει η ελευθερία ασυδοσία. Όχι όμως να βάλουμε φίμωτρα. 

Θα ήταν σοφότερο, ενδεχομένως, να είμαστε πιο ταπεινοί κάτι τέτοιες στιγμές, σεμνότεροι και πιο φειδωλοί στην κριτική μας. Ας μην κατηγορούμε έτσι επιπόλαια όσους δεν ανήκουν στη «δική μας σχολή».

Είναι θαρρώ αυτή ακριβώς η στιγμή που χρειαζόμαστε κάτι τέτοιους μαχητικούς, τολμηρούς δημοσιογράφους, κάτι παρορμητικούς «επαναστάτες» , με τα λάθη τους και τις υπερβολές τους. Αυτούς που θυμίζουν τους πρωτεργάτες του λειτουργήματος της δημοσιογραφίας, έστω και με έναν άλλο σύγχρονο τρόπο, μια άλλη μορφή, αυτή που επιτάσσει η ταραγμένη μας εποχή.

Ας έχουμε το σθένος να το παραδεχτούμε και να τους βοηθήσουμε να διορθώσουν τα πιθανά λάθη τους αντί να τους καταδιώκουμε, για να μπορούμε να λέμε με ειλικρίνεια και όχι με συγκατάβαση «ναι είναι ένας από μάς». Δυστυχώς , εν προκειμένω, να φωνάζουμε δυνατά, « ναι, ήταν ένας από μας».

Και εν τέλει, ο στόχος είναι να έχουμε μια πιο ασυμβίβαστη και ελεύθερη δημοσιογραφία, μακριά από τις τερατογεννέσεις του άρρωστου και άκρως διαπλεκόμενου συστήματος, που γιγαντώθηκε και έγινε λερναία ύδρα.

Ο αυτισμός μας σε όποια αντίσταση ξεβολεύει το κατεστημένο, δεν τιμά τη Δημοκρατία μας, δεν τιμά την ταλαιπωρημένη κοινωνία μας, δεν τιμά κανέναν μας. "

Εύη Κυρατζή

Δημοσιογράφος - μέλος ΕΣΗΕΑ

Πηγή (Τροκτικό 22/7/10)